Búum í haginn

Þorvaldur Gylfason, prófessor í hagfræði, er sennilega sá íslenski hagfræðingur sem er hvað þekktastur úti í heimi. A.m.k. man ég að þegar ég var í hagfræðinámi erlendis var hann sá eini meðal íslenskra hagfræðinga sem mínir kennarar þekktu til. Hann hefur löngum látið sig þjóðmál varða og verið afar afkastamikill í ýmsum greinaskrifum í dagblöðum. Undanfarin ár hefur Þorvaldur verið vikulegur pistlahöfundur hjá Fréttablaðinu og hefur beinskeyttur stíll hans vakið hrifningu margra.

Í pistli sínum í dag fjallar Þorvaldur um málefni erlendra vinnuafls á Íslandi, málefni sem undirritaður hefur skrifað um á þessum vettvangi í tveimur bloggfærslum: Saga af batnandi lífskjörum og Margar hliðar á öllum teningum. Ég er sammála honum í því sem hann segir. Okkur er nauðsynlegt að hlúa vel að þeim útlendingum sem hingað koma, bæði gerir það samfélag okkar skemmtilegra, og betra.

Þorvaldur er eins og áður segir skemmtilegur penni en hann er jafnframt afburða fræðimaður og hefur hann meðal annars skrifað eina bestu bók sem ég hef lesið um hagvaxtarfræði. Sú er skrifuð á ensku en ég veit til þess að hún hefur einnig verið gefin út á pólsku, þannig að hann á eflaust eitthvað fylgi þar í landi.

Guðmundur Sverrir Þór | Head of Financial Communications | GCI Iceland | [e-mail]

RÚV af auglýsingamarkaði er ekki hagur auglýsenda

Nokkur umræða hefur verið um nýtt frumvarp sem liggur fyrir þinginu um breytingar á rekstrarfyrirkomulagi RÚV. Þetta frumvarp er arfavitlaust og einnig fullkomlega óþarft ef það leiðir til takmarkana. Hvað þarf að laga hjá RÚV - er nauðsynlegt að breyta?

Eitt atriði snertir þó a.m.k. þann geira sem við vinnum inní en það er tillagan um að  RÚV verði “fyrirferðaminna” á auglýsingamarkaði. Reyndar er sú tillaga nokkur sýndarmennska til að “róa” samkeppnisaðilana á auglýsingamarkaði. Lagt er til að RÚV fái ekki að selja auglýsingar á netinu (sem þeir eru hvort eð er ekki að gera) og að kostun verði ekki meira en 10% af auglýsingatekjum (sem er það sem hún er í dag). Mögulega ekki mikil breyting sem sagt, en hefur þó áhrif þegar horft er fram á veginn, sérstaklega varðandi netið.

Eðlilega höfum við sem kaupum auglýsingar áhyggjur af því að með því að takmarka stöðu RÚV á auglýsingamarkaði þá muni verð hugsanlega hækka og staða hinna “frjálsu” miðla verði óhóflega sterk. Sýnist þetta þó ekki þurfa að valda miklum áhyggjum á þessari stundu a.m.k. Það virðist ekki vera nein grimmdarsamkeppni hjá ljósvakamiðlunum. Verðskrár hafa hækkað í takt – ef ein verðskrá hækkar hækka hinar umsvifalaust og þannig verður til “ein verðskrá” á þessum markaði.

Í grunninn ætti staðan að vera einföld. RÚV er á auglýsingamarkaði eða ekki. Allar “hindranir” kalla á leiðir til að fara framhjá þeim. Það er engum til góðs.

  

Þórmundur Bergsson  | MediaCom | Managing Director Iceland | [e-mail] 

 

Hafnfirðingurinn vex hratt

Lyfjafyrirtækið Actavis hefur á undanförnum misserum farið mikinn í ytri vexti sínum og er ekkert nema gott um það að segja. Svo virðist sem samþætting við rekstur erlendu fyrirtækjanna hafi gengið afar vel og þegar svo er er ekkert sem mælir gegn því að halda vextinum áfram. Actavis hefur að mínu mati byggt sína útrás upp á afar skynsaman hátt, fyrirtæki sem keypt eru passa vel að rekstrinum og samlegðaráhrif og samþætting nást á tiltölulega skömmum tíma.

Þrátt fyrir að Actavis hafi misst af króatíska samheitalyfjafyrirtækinu Pliva var ljóst að ekki yrði staðar numið og að leitað væri að nýrri bráð til yfirtöku. Bæði Viðskiptablaðið og Morgunblaðið greindu frá því í gær að tilkynnt yrði um nýja yfirtöku fyrir jól og vitnuðu þar í ummæli sem forstjóri Actavis hafði látið falla í samtali við þýska útgáfu Financial Times. Oft leka svona fréttir út á lokastigum samrunaviðræðna og því þarf það kannski ekki að koma á óvart að tilkynnt hafi verið um kaupin svo snemma.

Íslensku útrásarfyritækjunum er að mörgu leyti nauðsynlegt að stækka, m.a. þar sem það býður upp á ódýrari fjármögnun, og hafa sett sér markmið um ákveðna stækkun á ákveðnum tímaramma. Innri vöxtur dugir ekki til að ná þeim markmiðum og því er í raun ekki undarlegt að þessi leið skuli farin.

Guðmundur Sverrir Þór | Head of Financial Communications | GCI Iceland | [e-mail]

Actavis kaupir bandarískt lyfjafyrirtæki á 16,5 milljarða

Oft veltir lítil þúfa

Markaðurinn, viðskiptakálfur Fréttablaðsins, birtir í dag frétt þess efnis að erfiðara sé að hafa hemil á verðbólgu í litlum hagkerfum en í þeim stærri. Er þar vitnað í vinnuskjal Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, IMF, en ef mark er takandi á einhverjum í þessum efnum ætti það einmitt að vera IMF.

En þarf þetta að koma á óvart? Ef við tökum tölfræðina sem dæmi getum við séð að í litlu úrtaki hefur einn aðili mun meira vægi heldur en í stóru úrtaki. Það sama hlýtur að gilda um hagfræðina. Í litlu hagkerfi ættu gjörðir eins aðila að hafa mun meiri áhrif en í stóru hagkerfi. Þetta ætti þó að gilda í báðar áttir, þ.e. það er ekki eingöngu erfiðara að hemja verðbólguna heldur einnig verðhjöðnun.

IMF bendir réttilega á að eigi aðgerðir Seðlabanka Íslands að virka verði hið opinbera að vera samtaka Seðlabankanum, annað er eins og að berja hausnum utan í stein. Þetta á þó ekki bara við um ríkið, fjármálastofnanir ættu einnig að vinna í sömu átt og Seðlabankinn. Hér er ekki átt við að skrúfa alveg fyrir útlánaveitingar, heldur að þær eigi að vera skynsamlegar.

Guðmundur Sverrir Þór | Head of Financial Communications | GCI Iceland | [e-mail]

Skjótt skipast ... eða þannig

Það hringdi í mig áðan kona af einum prentmiðlinum. Ekki beint í frásögur færandi á tímum þar sem MediaCom fær ekki undir 40 símtöl á dag frá sölufólki fjölmiðlanna en.. hún bauð mér staðsetningu í blaði morgundagsins. Ok, staðsetning í því flóði auglýsinga sem á almenningi dynur þessa dagana er gulls ígildi svo ég sagði “hvar?” Ja, á blaðsíðu 23! – Humm, sagði ég og minnti konuna á að fyrir u.þ.b. tveimur árum eða minna þá var þetta innbakið á blaðinu!! – en núna sem sagt talin góð staðsetning. 

Ef það er eitthvað sem fríblöðin hafa fært okkur þá er það meira auglýsingamagn en áður þekkist .. og harðari sölumennska en áður. Ég sagði bara púff og andvarpaði “Nei takk, á ekkert.”

Þórmundur Bergsson  | MediaCom | Managing Director Iceland | [e-mail] 

Ekki til eftirbreytni

Nýlega heimsótti ég skyndibitastað einn í Smáralind og ætlaði að grípa með mér ruslmat þar sem ég var tímabundinn. Þegar verið var að afgreiða mig veitti ég því athygli að sá sem afgreiddi mig var merktur auli og meðan ég beið eftir matnum tók ég eftir því að annar starfsmaður var hafði orðið bestur á spjaldi sem nælt var á bringu hans.

Mörgum þykir þetta eflaust afskaplega fyndið og meinlaust, segja jafnvel að með þessu vilji starfsmennirnir létta andann á vinnustaðnum. En mér þykir þetta satt að segja ekki til eftirbreytni, því þetta hefur áhrif á trúverðugleika staðarins. Segjum sem svo að ég færi að kaupa bíl hjá Agli í Brimborg. Sölumaðurinn sem tekur á móti mér er með barmmerki sem stendur á auli. Myndi ég kaupa af honum bíl? Ég held ekki, frekar myndi ég leita á náðir annars sölumanns, eða jafnvel annars fyrirtækis.

Get ég treyst því að starfsmaður veitingastaðar, sem tekur starf sitt ekki alvarlegar en svo að hann gangi um stoltur af því að vera auli, höndli matinn minn með þeirri virðingu sem ég á heimtingu á? Það er ég ekki viss um.

Nú getur vel verið að fólki finnist þetta nöldur og tuð í mér. Eða hvað ...

Guðmundur Sverrir Þór | Head of Financial Communications | GCI Iceland | [e-mail]

 

Netið drap brandarann

Vinur minn sagði mér tvo brandara um daginn, frekar langa og grófa en ég grenjaði samt af hlátri. Eftir á fór ég að ræða við félaga hvað það væri langt síðan einhver hafði sagt mér brandara og sömuleiðs hvað það væri langt síðan ég hafði sagt brandara. Í dag segir maður alltaf ,,varstu búinn að lesa/fá sendan þennan brandara??"

Hér á árum áður voru heilu partýin/vinnustaðirnir undirlögð/lagðir af bröndurum og skemmtilegheitum. Nú er öldin önnur, netið sér um að kokka ofan í okkur brandarana, maður les, brosir og áframsendir, oft fær maður sama brandarann frá mörgum sama daginn, brandara sem 15 manns, nánustu samstarfsmenn og félagar fengu líka. Það er sko engin ástæða til að reyna að segja hann í næsta kaffitíma! Guði sé lof er ég hættur að fá senda brandara og var að velta fyrir mér hvort það væri kannski að gerast víðar. Kannski helst að konur séu að senda á milli sín einhvern grodda?

Þannig að ég vil meina að brandarinn og það að segja brandara sé deyjandi menning og það er skelfilegt...fátt er skemmtilegra en að hlæja af góðum og vel sögðum brandara. En svona er lífið, stundum eins og lélegur og illa sagður brandari.

Halldór R Lárusson | Head of Art Direction | GCI Iceland | [e-mail]

Er gests augað glöggt?

Enn og aftur gerist það. Erlendir greiningaraðilar telja sig þurfa að hafa vit fyrir landanum og segja ekki nóg gert til þess að rétta af misvægið í efnahagsmálum. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem við fáum slíkan boðskap að utan og eflaust ekki það síðasta og sýnist sitt hverjum.

Getur verið að í einhverjum tilvikum hafi erlendir greiningaraðilar rétt fyrir sér? Ég skal fúslega viðurkenna að ég tek skýrslum greiningardeilda erlendra banka með vissum fyrirvara enda hefur verið sýnt fram á að einhverjar þeirra eru runnar undan rifjum aðila sem vilja koma höggi á íslenska keppinauta sína. Þegar stofnanir á borð við OECD og Alþjóðagjaldeyrissjóðinn (IMF) telja ástæðu til að benda á það sem betur má fara finnst mér hins vegar full ástæða til þess að sperra eyrun og skrifa niður.

Íslendingar eru fullgildir aðilar að bæði OECD og IMF og er það þessum stofnunum engann veginn í hag að vísvitandi birta ranga greiningu á íslensku efnahagslífi og fjármálakerfi. Jafnframt hafa OECD og IMF á sínum snærum færustu sérfræðinga og þar sem Ísland er fullgildur aðili að þessum stofnunum má ætla að þær hafi aðgang að öllum þeim upplýsingum sem nauðsynlegar eru hverju sinni.

Sérfræðingar OECD segja líklegt að enn frekar þurfi að auka aðhald í stjórn peningamála og eru þeir á svipuðum nótum og Arnór Sighvatsson, aðalhagfræðingur Seðlabanka Íslands, sem sagði nýlega að líklegt væri að stýrivextir Seðlabankans yrðu hækkaðir í desember. Þetta þarf í raun ekki að koma óvart. Vissulega hefur tekist að stöðva verðbólguna og virðast flestir á því að hún muni hjaðna á næstu mánuðum. Seðlabankinn hefur þó ekki þann munað að bíða eftir því að spár greiningaraðila verði að veruleika. Hann hefur það lögbundna hlutverk að hafa hemil á verðbólgunni og verður því að bregðast við á meðan verðbólgan er yfir efri mörkum verðbólgumarkmiðsins. Það má deila um kosti þessa fyrirkomulags og galla en svona er þetta bara.

Lög eru lög og þeim ber að fylgja.

Guðmundur Sverrir Þór | Head of Financial Communications | GCI Iceland | [e-mail]

OECD segir enn þörf á fastatökum í íslenskum peningamálum

Netnotkun dregur úr sjónvarpsáhorfi

Athyglisverðar niðurstöður í könnun BBC á sjónvarpsáhorfi, sem Morgunblaðið sagði frá um helgina.  Samkvæmt niðurstöðunum segist stór hluti aðspurðra sem skoðar myndskeið á netinu horfa minna á sjónvarp fyrir vikið.

Jafnvel þótt aðeins 9% segist skoða myndskeið á netinu að staðaldri er ljóst að vægi þessarar notkunar netsins kemur einungis til með að aukast á næstu árum á kostað sjónvarpsáhorfs. Með sífellt fullkomnari tækni, t.d. bættum myndgæðum, sífellt meiri nethraða og endalauss vals um afþreyingu sem finna má á netinu getur ekki farið á annan veg því aukið val dregur ávallt úr notkun sambærilegrar vöru/þjónustu sem fyrir er á markaði. Fleiri keppa um athygli fólks. Sama kakan er sífellt skorin í fleiri sneiðar.

Hvaða svar hafa sjónvarpsrekendur gagnvart þessari þróun? Er langt þar til þróunin fer að koma niður á sjónvapsstöðvunum fyrir alvöru eða geta menn andað rólega enn um sinn???

Bolli Valgarðsson | GCI Iceland | Head of Media Relations
[e-mail]

Vefvarpsáhorf dregur úr sjónvarpsáhorfi

Margar hliðar á öllum teningum

Umræðan um erlent fólk á íslenskum vinnumarkaði heldur áfram og ekki ólíklegt að þetta verði eitt mesta hitamál kosningabaráttunnar í vor. Eins og á við um flest önnur mál er margir áhugaverðir fletir á málinu og nær öruggt að seint verða allir sammála um málið. Einn af göllunum við þessa umræðu er sá að í henni felast miklar tilfinningar og í slíkum málum gætir oft misskilnings.

Ég var ræða við einn félaga minn um þessi mál um helgina, tek það fram að hann er að mestu leyti sammála mér um þessi mál og hafði einmitt lesið bloggfærslu mína Saga af batnandi lífskjörum. Fyrr þann dag hafði komið fram í fréttum að pólskir starfsmenn hjá einhverju byggingaverktakafyrirtæki fengju um 150 þúsund krónur á mánuði, og þar af greiddu þeir um 60 þúsund fyrir fæði og gistingu. Restina sendu flestir til fjölskyldna sinna heima í Póllandi. Ekki fylgdi sögunni hvort þessi upphæð var fyrir eða eftir skatta en það virðist engu að síðurvalda einhverjum áhyggjum að 60% launanna séu send úr landi. Þarna er verið að flytja verðmæti úr landi.

Þetta var meðal þess sem við félagarnir ræddum og benti ég honum á þá einföldu staðreynd að ef ekki væri fyrir þessa pólsku verkamenn myndu þessi verðmæti ekki verða til. Vissulega fara einhver verðmæti úr landi, en eftir standa húsin sem þeir eru að byggja, sem eru varanleg verðmæti. Ennfremur fara 40% launanna í að kaupa mat og húsnæði. Húsnæði sem ef til vill nýttist ekki áður er að skila eigendum sínum tekjum.

Sem sagt: það eru fleiri en ein hlið á þessu máli eins og öðrum. En ég vil þó taka fram að frekar en öðrum þykja mér 150 þúsund krónur fyrir að strita 12 tíma á dag, sex daga vikunnar, ekki mannsæmandi laun. Hvort sem miðað er við fyrir skatt eða eftir.

Guðmundur Sverrir Þór | Head of Financial Communications | GCI Iceland | [e-mail]